Original article | CINEMEDIA Text and Audiovisual Journal 2023, Vol. 1(1) 1-11

ÇOK KÜLTÜRLÜ YAŞAM, MEDYA TÜKETİCİSİ ÇOCUKLAR VE DİJİTAL OKURYAZARLIK ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Seda Gökçe Turan

pp. 1 - 11   |  Manu. Number: cinemedia.2023.001

Published online: December 28, 2023  |   Number of Views: 8  |  Number of Download: 32


Abstract

Siber zorbalık, nefret söylemi ve bu tarz davranışları meşrulaştırma gibi çocuk ve gençlerde görülen sosyal medyanın ve geleneksel medyanın olumsuz etkilerini en aza indirmenin yolu şüphesiz ki etkili bir medya okuryazarlığı ve dijital medya okuryazarlığı eğitimi ile mümkün olmaktadır. Çocukların sadece pasif alıcı olarak değil aynı zamanda aktif katılımcı olarak yer aldıkları medya okuryazarlığı ve dijital medya okuryazarlığı eğitiminin ise çocukları medyanın olumsuz etkilerinden koruma açısından kısa vadeden çok uzun vadede ve daha kalıcı sonuçlar doğuracağı düşünülmektedir. Bu bağlamda, özellikle Suriye savaşından sonra yoğun mülteci ve sığınmacı akınına uğrayan Türkiye'de maalesef sosyal medya üzerinden yayılan yalan haberlere sorgulamaksızın inanma, nefret söylemlerinde bulunma ve bu söylemleri meşru kabul etme, mültecilere yönelik ayrımcılık had safhada görülmektedir. Günlük hayatta mültecilere ve sığınmacılara yönelik şiddet olaylarından ziyade sosyal medyada yayılan haberler daha zararlı ve etkili olabilmektedir. Gerbner'in Ekme Kuramı'nda öngördüğü gibi, medyada sık sık ve tekrarlayan bir şekilde sunulan ögeler, nefret söylemleri, bir gruba ya da kişiye karşı etnik kökeni, cinsiyeti, dini inanışına bağlı olarak eşleştirilen olumsuz imgeler kısa vadede değil uzun vadede açığa çıkmakta, kişinin bu gruba karşı olumsuz bir tutum geliştirmesine neden olmaktadır. Bu olumsuz tutum ise davranışlara dönüşebilmektedir. Bu yüzden çocuklara ve gençlere eğitim programı içinde analitik düşünme becerilerinin verilmesi, medyada karşılaştıkları haber ve söylemleri analiz etmelerine olanak tanınması, farklı kültürlere yönelik hoşgörünün ve birlikte yaşama kültürünün oluşturulması çok büyük önem taşımaktadır. Bunun yanı sıra, eğitim programlarında gerçekleştirilecek yenilikçi bir bakış açısı tek başına yeterli olmayacak, basın kuruluşları ile de işbirliği yapılması gerekecektir. Sosyal medyanın bilinçli kullanımının öğretilmesi yani çocuklara dijital okuryazarlık becerilerinin verilmesi ise kontrol edilmesi görece daha zor olan sosyal medya ve internetin zararlı etkilerine karşı çocuğun kendi kendini korumasını sağlayacaktır. Uzun vadede bilinçli sosyal medya kullanıcısı ve dijital vatandaş olarak yetiştirilmek istenen 21. yüzyıl insan profili de bu şekildedir. 

Türkiye ne yazık ki çok kültürlü eğitim ve mülteci entegrasyonu konusunda henüz istenilen noktada değildir. Sosyal medya üzerinden yayınlan özellikle mülteciler ve sığınmacılar ile ilgili yalan haberler de sadece çocuk ve gençleri değil yetişkinleri de olumsuz yönde etkilemekte ve zaman zaman nefret söyleminin meşrulaştırılmasına zemin hazırlamakta hatta sosyal medyadan yayılan haberler günlük hayatta şiddet olayları ile kendini göstermektedir. Mültecilerin eğitim sorunları ve çok kültürlü bir eğitim programı ile ilgili problemler sadece mülteciler nezdinde değil aynı zamanda Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları açısından da değerlendirilmelidir. Şöyle ki, özellikle sosyal medyada yer alan ve mültecileri hedef gösteren yalan haberler, halktaki gerginliği arttırmakta ve buna bağlı olarak kutuplaşmayı, nefret söylemini ve suça teşviki de beraberinde getirmektedir.  Tüm bu tartışmalar göz önünde bulundurulduğunda Türkiye'de çok kültürlü eğitim programı ve medyanın bu konudaki rolü önem arz etmekte, koruyucu ve önleyici bir yöntem olarak dijital medya okuryazarlığı gün yüzüne çıkmaktadır. Bu sebeple, yurtdışında ve yurtiçinde yapılan çalışmalar ışığında çok kültürlü yaşam, medya tüketimi ve dijital okuryazarlık ile ilgili bir çerçevenin ortaya konulması önem arz etmektedir. Bu derleme çalışmasında da bu çerçeve ortaya konulmaya çalışılacaktır.

Keywords: Çok Kültürlü Yaşam, Dijital Okuryazarlık, Medya Tüketimi


How to Cite this Article?

APA 6th edition
Turan, S.G. (2023). ÇOK KÜLTÜRLÜ YAŞAM, MEDYA TÜKETİCİSİ ÇOCUKLAR VE DİJİTAL OKURYAZARLIK ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME . CINEMEDIA Text and Audiovisual Journal, 1(1), 1-11.

Harvard
Turan, S. (2023). ÇOK KÜLTÜRLÜ YAŞAM, MEDYA TÜKETİCİSİ ÇOCUKLAR VE DİJİTAL OKURYAZARLIK ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME . CINEMEDIA Text and Audiovisual Journal, 1(1), pp. 1-11.

Chicago 16th edition
Turan, Seda Gokce (2023). "ÇOK KÜLTÜRLÜ YAŞAM, MEDYA TÜKETİCİSİ ÇOCUKLAR VE DİJİTAL OKURYAZARLIK ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME ". CINEMEDIA Text and Audiovisual Journal 1 (1):1-11.

References

    Akram, W., & Kumar, R. (2017). A study on positive and negative effects of social media on society. International journal of computer sciences and engineering5(10), 351-354.

    Arslantepe, M. Sinema Okuryazarlığı, Umuttepe Yayınları: Kocaeli, 2012, 203 s. 

    Başarır, F., Sarı, M., & Çetin, A. (2014). Examination of teachers' perceptions of multicultural education. Pegem Journal of Education and Instruction4(2), 91-110.

    Buckingham, D. (2007). Digital Media Literacies: Rethinking Media Education in the Age of the Internet, Research in Comparative and International Education, 2(1),  43-55. 

    Cohen, J., & Weimann, G. (2000). Cultivation revisited: Some genres have some effects on some viewers. Communication reports13(2), 99-114.

    Hobbs R. "Digital and Media Literacy: A Plan of Action, The Aspen Institute Communications and Society Program", Washington D.C.:The Aspen Institute, November, 2010. 

    Hobbs, R., & Frost, R. (2003). Measuring the acquisition of media‐literacy skills. Reading research quarterly38(3), 330-355.

    Gerbner, G., Gross, L., Morgan, M., & Signorielli, N. (1981). Health and medicine on television. New England Journal of Medicine305(15), 901-904.

    Gerbner, G., Gross, L., Morgan, M., & Signorielli, N. (1986). Living with television: The dynamics of the cultivation process. Perspectives on media effects1986, 17-40.

    Gerbner, G., & Gross, L. (1976). The scary world of TV’s heavy viewer. Psychology today9(11), 41-45.

    Kardeş, S., & Akman, B. (2018). Suriyeli Mültecilerin Eğitimine Yönelik Öğretmen Görüşleri. Ilkogretim Online17(3).

    Literat I. (2014). Measuring New Media Literacies: Towards the Development of a Comprehensive Assessment Tool, Journal of Media Literacy Education, 6 (1),15-27.

    Livingstone, S. (2014). Developing social media literacy: How children learn to interpret risky opportunities on social network sites. Communications39(3), 283-303. 

    Morgan, M., & Shanahan, J. (2010). The state of cultivation. Journal of broadcasting & electronic media54(2), 337-355.

    Özdemir, M., & Kemal, D. İ. L. (2013). Teachers’ attitudes toward multicultural education: case of Çankırı province. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES)46(2), 215-232.

    Özel, S.  (2012). “Yeni Medya” nın Temelleri Üzerine Bir Tartışma. AJIT-e: Academic Journal of Information Technology3(7), 29-45.

    Özensel, E. (2013). Doğu Toplumlarında ve Türkiye’de Birlikte Yaşama Arayışı: Çokkültürlülük mü? Yoksa Yeni Bir Model mi?. Akademik İncelemeler Dergisi8(3), 1-17.

    Peariso, J. F. (2010). “No More Strangers and Foreigners, but Fellowcitizens:” Multicultural Education and Conflict. Christian Perspectives in Education3(2), 2.

    Yıldız, N., & Karagöl, E. T. (2022). Ankara’da Öğrenim Gören Suriyeli Lisansüstü Öğrencilerin Çok Kültürlülük ve Kimlik Bağlamında Sosyal Uyum Algıları. Journal of Society & Social Work33(1).